Herstelgericht werken in Zorggroep Sint-Kamillus
Het uitgangspunt in Zorggroep Sint-Kamillus is herstelgericht werken en zorg bieden. Zo focussen we op de kracht en mogelijkheden van een persoon en richten we ons op zijn herstel. Cruciaal hierbij is dat onze zorgverleners de regie van het herstelproces in de mate van het mogelijke bij de zorgvrager laat. Enkele concrete voorbeelden van hoe we dit realiseren…
Cliëntenraad
We vinden inspraak en feedback van patiënten belangrijk. Daarom organiseert onze dienst herstel tweemaandelijks een cliëntenraad. We polsen dan naar feedback over de werking en het aanbod van Zorggroep Sint-Kamillus, ons therapeutisch activiteitencentrum (TAC) en onze dienst herstel. Patiënten en bewoners van alle afdelingen zijn er welkom en er is telkens iemand van directie aanwezig. Zo kunnen we, in de mate van het mogelijke, sneller en gerichter inspelen op bepaalde noden of een antwoord bieden op specifieke vragen.
Voedingsraad en kennismakingsronde in de keuken
De verantwoordelijke van onze voedingsdienst en een medewerker van onze dienst herstel maken jaarlijks een rondgang bij al onze afdelingen. Ze eten een maaltijd met de patiënten op een afdeling en luisteren naar hun feedback over alles wat voeding aangaat. Met deze feedback gaat ons keukenteam dan verder aan de slag: Wat kan beter of anders? En wat is haalbaar voor ons keukenteam en onze Zorggroep? Daarnaast organiseren we twee keer per jaar een voedingsraad waar patiënten en bewoners vanuit hun afdeling feedback kunnen geven over het voedingsaanbod en de organisatie ervan. Aansluitend geven we ze een rondleiding in onze keuken. Zo kunnen ze met eigen ogen zien waar en hoe we hun maaltijden maken.
Cerenah
In relatie tot de zorg voor personen met een niet aangeboren hersenaandoening (NAH) is het concept ‘herstel’ zoals het gebruikt wordt binnen de geestelijke gezondheidszorg minder evident. Als we bij een NAH over ‘herstel’ spreken, dan bedoelen we doorgaans eenzijdig het klinisch herstel: het herwinnen van spraak, van motorische mogelijkheden, van mobiliteit…
Binnen Cerenah begrijpen we het begrip herstel eerder als een complex verwerkingsproces: klinisch herstel heeft er zijn plaats, maar ook het vinden van een persoonlijk evenwicht, het verwerken en greep krijgen op het leven (persoonlijk herstel), het herwinnen van zelfredzaamheid en vaardigheden (functioneel herstel) en het vervullen van sociale rollen en activiteiten (maatschappelijk herstel). Dit verwerkingsproces ondersteunen we door samen mee te zoeken naar een nieuwe invulling van iemands leven en door de confrontaties die het verlies benadrukken, te verzachten. Ons doel is dat mensen kunnen leven met hun aandoening en dat de focus niet langer ligt op de aandoening zelf.
Het specifieke bij de doelgroep NAH is de voortdurende en evoluerende spanning tussen behandeld worden en persoonlijke invulling geven aan het verwerkingsproces. Iemand die we kort na het oplopen van een hersenletsel opnemen in een toestand van desoriëntatie, zal vele beslissingen niet zelf kunnen nemen. Beslissingen zoals inschatten wanneer hij naar huis kan, of hij terug aan het werk kan, of wanneer hij de laatste maal gegeten heeft. In deze fase van het ziekteverloop zullen zorgverleners veel overnemen. Dit wil nooit zeggen dat we geen rekening kunnen houden met de wensen van de patiënt. Bijvoorbeeld: bij een verwarde dementerende patiënt vragen we zijn familie naar voorkeuren van eten, drank, tandpasta, kledij… In geval van impulscontroleverlies kunnen we vooraf vragen welke interventies op die momenten het meest geschikt en wenselijk zijn.
Soms is een aangepast veiligheidsbeleid nodig om te voorkomen dat iemand zou vallen, verloren lopen of gevaarlijk gedrag tonen. We volgen dan een ‘Do Not Harm’ principe met een fixatieluwe benadering. Mogelijke toepassingen van deze fixatieluwe benadering zijn: het bed extra laag zetten, het gebruik van een tentbed… Zo vermijden we dat mensen worden gefixeerd in hun bed. Om het valrisico te beperken kunnen we heupprotectie aanbrengen bij personen die risico lopen. Of wanneer er sprake is van sterke onrust of agitatie maken we gebruik van een ballendeken, camerabewaking, intensiever toezicht. Mensen die opgenomen zijn, kunnen ook beroep doen op prikkelarme ruimtes.
Een fase verder in het ziekteverloop kunnen we in overleg meer gaan focussen op mogelijke therapieën om verder evolutie mogelijk te maken. Hulpmiddelen en aanpassingen in de omgeving kunnen helpen om bepaalde dagelijkse vaardigheden weer onder de knie te krijgen. Zo biedt Cerenah een doorgedreven agendatraining aan, is er ruimte om met stappenplannen dagelijkse handelingen in te oefenen en de oriëntatie binnen en buiten het domein te vergroten. We stellen samen vast wat er mogelijk is of moeilijk loopt in de zoektocht naar oude of nieuwe rollen die iemand wil opnemen.
In elke fase van het ziekteverloop en de opname is waardengericht werken een van de belangrijkste principes. In dialoog gaan, navragen wat voor de persoon in kwestie belangrijk is, waar hij/zij energie uit haalt, wat motiverend werkt, wat hij/zij nodig heeft, vertalen in waarden waarvoor het team samen met de omgeving een andere, op dat moment haalbare, invulling voor zoekt. De waarden zijn een goede gids, ook in het grotere proces van verwerking. Het doel van verwerking formuleren we niet in termen van aanvaarding, maar in een blijvend zoeken naar nieuwe rollen, nieuwe identiteit, nieuwe activiteiten. Zonder uit het oog te verliezen dat een verwerkingsproces geen lineair proces is, maar een schommelbeweging tussen rouw om het verlorene en een zoektocht naar herstel.
PAS - PrikkelArme Studio
VIA is een opname- en behandeleenheid met een open eenheid en een kleine gesloten eenheid voor 46 personen met een psychiatrische kwetsbaarheid. We ondersteunen personen in hun herstel op verschillende levensdomeinen en we streven hierbij naar een maximale participatie van de patiënt en zijn netwerk. De uitbouw van het sociale netwerk, de nazorg, hervalpreventie en vroegtijdige ontslagplanning maken deel uit van de zorg. Sinds 2018 heeft VIA een PrikkelArme Studio (PAS). Een patiënt kan er rust vinden en er zich veilig voelen, zonder de klassieke afzondering.
Opendesk verpleegwacht
Sinds 2018 startte Zorggroep Sint-Kamillus een open desk-beleid voor verpleegwachten. Op twee afdelingen vervingen we de gekende ‘glazen muren’ door een open onthaal-verpleegwacht. Een positieve ervaring voor patiënten en medewerkers! Zorgverstrekkers en patiënten leven en werken er in eenzelfde ruimte waardoor ze veel gemakkelijker in gesprek gaan met elkaar en dit komt de relatie tussen bewoners en de zorgverleners zichtbaar ten goede. We zullen dit gaandeweg uitbreiden in de loop van de toekomst.
Therapeutisch Activiteitencentrum TAC
In het TAC bieden we creatieve en arbeidsgerichte activiteiten zodat mensen meer sociaal contact hebben, zich kunnen voorbereiden op een toekomstige job en een dagstructuur vinden. Met specifieke vorming, infosessies, workshops, non-verbale therapie en een gevarieerd vrijetijdsaanbod laten we hen nieuwe inzichten verwerven en leren we hen vaardigheden aan die hun herstelproces bevorderen. We doen dit altijd op basis van een specifieke ondersteunings- of zorgvraag.
Activiteiten- en ontmoetingscentrum ’t Collectief
Vrijwillige ervaringswerkers runnen het activiteiten en ontmoetingscentrum ’t Collectief. Zij nemen taken en verantwoordelijkheden op gebaseerd op hun kwaliteiten en interesses. Een beperkt team vaste medewerkers biedt ondersteuning wanneer en waar nodig. Meer informatie...
Herstelweek PVT Salvenbos
Ons PVT Salvenbos organiseert jaarlijks een herstelweek. Tijdens deze week worden bewoners en medewerkers uit hun comfortzone gelokt om samen te groeien in hun talenten. Het is een week waarin ze zichzelf en hun omgeving op een andere manier verkennen. Medewerkers en bewoners nemen deel aan de activiteiten zonder altijd in de zorgrelatie te staan. Het is een gevarieerd aanbod van vorming, nieuwe hobby’s verkennen en plezier maken. De herstelweek is steeds een beetje meer mens zijn voor iedereen.
Voor mensen met een verstandelijke beperking
We werken aan een goede kwaliteit van leven voor de persoon in kwestie en hechten veel belang aan sociale relaties met familie, vrienden en leeftijdsgenoten, aan een goed uitgebouwd ondersteuningsnetwerk en een goed nazorgtraject. We helpen terug interesses en vrijetijdsbesteding aan te wakkeren, via (begeleid) of vrijwilligers-)werk, school, onze eigen sportclub SC Ventura, G-sportverenigingen of contacten met organisaties die hier een uitgebreid aanbod hebben zoals Konekt of Het Balanske.
Zinzorg en pastoraat
De medewerkers van onze dienst Zinzorg en pastoraat luisteren naar het verhaal van patiënten, familie en medewerkers en ondersteunen hen bij het vinden en gebruiken van hun krachtbronnen en het omgaan met hun beperkingen, tegenslagen en kwetsbaarheden. Ze doen dit individueel en in groep (medewerkers, patiënten en familie samen). Enkele voorbeelden van zinzorg-initiatieven:
- Jaarlijks abdijweekend in Averbode waar patiënten onder begeleiding van medewerkers en vrijwilligers vrijblijvend kunnen deelnemen aan een gevarieerd programma. Patiënten organiseren ter voorbereiding zelf activiteiten om dit mee te bekostigen en ze stellen mee het programma samen.
- Light a candle is een vrijblijvend initiatief in november waar patiënten, medewerkers, vrijwilligers, buurtbewoners, familie, … elk apart, maar toch samen een kaarsje laten branden, in stilte, in een diepgaand gesprek, in de warmte van een groep of zoals men het aanvoelt op het moment. Het is een moment waarop ze kunnen stilstaan bij iemand die iets speciaals voor hen betekent of iemand die ze verloren zijn. Er is soep, warmte, sfeer, …
- Stiltewandeling bij het begin van een nieuw seizoen die eindigt in het labyrint op campus Krijkelberg.
- Winteruur- literatuur: bij de overgang naar het winter- of zomeruur praten mensen op basis van een quote, beeld, tekst over wat hen dwarszit. Dit wordt nadien gebundeld in een boekje en biedt troost en inspiratie op moeilijke momenten.
Inzetten van talenten van patiënten en bewoners
We organiseren ook Zorggroep-overkoepelde initiatieven waar patiënten en bewoners actief aan meewerken en hun krachten en talenten volop kunnen (her) ontdekken, inzetten en tonen. Bv. tentoonstellingen met kunstwerken van patiënten, een DJ-booth waarbij patiënten muziek maken, het Krekelpopfestival, …